Đầu tư có thể là một rủi ro, nhưng tiết kiệm có thể sẽ khiến bạn mất đi nhiều cơ hội lớn. Khi có một khoản tiền nhàn rỗi, nên gửi tiết kiệm hay đầu tư mạo hiểm là nỗi băn khoăn của rất nhiều người trong mục tiêu tài chính. Vì vậy, làm thế nào để biết khi nào bạn nên lựa chọn giải pháp an toàn hay mạo hiểm? Hãy cùng The Mastro tìm hiểu bài viết dưới đây để có lựa chọn tốt nhất nhé!
TIẾT KIỆM
Gửi tiết kiệm ngân hàng luôn được mặc định khi nói về tiết kiệm. Tài khoản tiết kiệm thường không có rủi ro. Bạn kiếm được tiền lãi từ số tiền bạn tiết kiệm được. Số vốn ban đầu của bạn được đảm bảo và dễ dàng tiếp cận hơn khi bạn cần nó. Tiết kiệm thường được lựa chọn để đáp ứng các mục tiêu tài chính nhỏ trong thời gian ngắn hạn, khoảng từ 1 đến 3 năm. Khi bạn chọn gửi tiết kiệm, bạn đang muốn có tiền mặt nhanh chóng, có lẽ là để sử dụng ngay lập tức.
Gửi tiết kiệm là con đường an toàn hơn. Và đây cũng là lợi ích của việc tiết kiệm thay vì đầu tư, vì số tiền trong tài khoản ngân hàng của bạn thường sẽ không giảm theo thời gian chỉ khi bạn rút nó ra. Tiết kiệm thay vì đầu tư cũng cho phép bạn đạt được mục tiêu đúng hạn miễn là bạn tiết kiệm đúng số tiền mục tiêu của mỗi tháng. Một phép tính đơn giản là lấy tổng số tiền bạn cần tiết kiệm và chia cho số tháng bạn cần đạt được mục tiêu để tìm ra số tiền bạn cần tiết kiệm mỗi tháng.
Tuy nhiên, tiết kiệm cũng có mặt trái của nó. Lãi suất trên tài khoản tiết kiệm thường thấp, không cho phép tiền của bạn tăng nhanh. Thật buồn khi lãi suất hiếm khi theo kịp tốc độ lạm phát. Như bạn đã thấy, hầu hết mọi năm hầu hết mọi thứ đều đắt hơn một chút. Và kết quả là số tiền tiết kiệm của bạn sẽ giảm giá trị một chút qua mỗi năm. Điều này có nghĩa là khoản tiền tiết kiệm của bạn có thể bị mất dần sức mua theo thời gian và khoản lãi đó chỉ có thể bù đắp một phần tác động tiêu cực của lạm phát.
Đơn giản, khi bạn lựa chọn giải pháp tiết kiệm đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải dành ra nhiều tiền hơn mỗi tháng so với mục tiêu, nếu bạn muốn nhận được lợi nhuận cao như khi đầu tư. Nếu bạn chỉ kiếm được 1% lãi suất trong tài khoản tiết kiệm, trong khi đó có thể kiếm được 8% lợi tức đầu tư. Vậy bạn sẽ phải bù đắp khoản chênh lệch 7% đó bằng cách bỏ thêm tiền vào tài khoản tiết kiệm để đạt được mục tiêu cùng lúc.
ĐẦU TƯ
Đầu tư tương tự như tiết kiệm ở chỗ bạn đang bỏ tiền vì những mục tiêu trong tương lai của mình. Nhưng lúc này số tiền được với mục đích khiến nó tạo ra giá trị. Bằng cách mua các tài sản có thể tăng giá trị. Chẳng hạn như cổ phiếu, tài sản hoặc cổ phiếu trong một quỹ tương hỗ,…
Đầu tư là lựa chọn tốt hơn giúp bạn trở nên giàu có về lâu dài. Đầu tư là một chiến lược tăng trưởng có tiềm năng phát triển nhanh hơn. Nó cho phép tài sản của bạn tăng lên với tốc độ cao hơn nhiều so với tài khoản tiết kiệm. Nếu bạn có mục tiêu tài chính dài hạn từ 5 năm trở lên, đầu tư sẽ giúp bạn kiểm được lợi nhuận tăng gấp đôi. Về cơ bản, điều này có nghĩa là ngoài tỷ lệ hoàn vốn đầu tư cao hơn, thu nhập từ đầu tư sẽ tăng dần theo thời gian.
Tuy nhiên, lựa chọn đầu tư đồng nghĩa với việc bạn đang muốn đạt được lợi tức cao hơn bằng việc chấp nhận nhiều rủi ro hơn. Các khoản đầu tư có thể rất dễ biến động trong thời gian ngắn. Và rủi ro lớn nhất là bạn có thể mất toàn bộ tiền số tiền. Hãy nhớ rằng lợi nhuận luôn đi kèm với rủi ro.
Tổng quát ưu điểm và nhược điểm khi tiết kiệm hay đầu tư
| Ưu điểm | Nhược điểm | |
| Tiết kiệm | Số tiền bạn gửi vào tài khoản sẽ không bị giảm hay mất đi | Tiền của bạn có thể mất sức mua theo thời gian vì lạm phát |
| Bạn có thể an toàn đạt được mục tiêu của mình tại mốc thời gian đã định nếu tiết kiệm được số tiền phù hợp | Bạn phải tiết kiệm nhiều tiền hơn để đạt được cùng một mục tiêu so với việc kiếm được lợi nhuận cao hơn từ các khoản đầu tư | |
| Đầu tư | Lợi nhuận tiềm năng cao hơn tiết kiệm. | Các khoản đầu tư có thể giảm giá trị, thậm chí mất trắng |
| Do khả năng sinh lời cao hơn, bạn có thể không phải bỏ nhiều tiền để đạt được mục tiêu của mình. | Bạn có thể phải trì hoãn mục tiêu nếu các khoản đầu tư của bạn giảm giá trị ngay trước khi bạn đạt được mục tiêu. |
Các loại công cụ hỗ trợ tiết kiệm và đầu tư
Nếu bạn muốn tiết kiệm:
- Tài khoản tiết kiệm ngân hàng: Gửi tiết kiệm là một trong các hình thức gửi tiền tại các tổ chức tài chính hoặc ngân hàng. Bạn sẽ được hoàn trả cả gốc và lãi theo đúng thỏa thuận đã ký kết với tổ chức tín dụng hoặc ngân hàng. Đặc điểm của tài khoản tiết kiệm là số tiền của bạn được quản lý thông qua sổ tiết kiệm, và có tính an toàn ổn định cao. Chính vì mức lãi suất ổn định nhưng thấp, sẽ khiến bạn không nhận được nhiều tiền sau khi tất toán.
- Trái phiếu tiết kiệm: Trái phiếu tiết kiệm được phát hành bởi Chính phủ hay còn gọi là “trái phiếu chính phủ”. Về cơ bản, bạn mua một trái phiếu tiết kiệm và kiếm lãi theo thời gian. Tuy nhiên, lãi suất trái phiếu tiết kiệm không phải lúc nào cũng cao. Trên thực tế, bạn có thể kiếm được nhiều tiền hơn bằng cách gửi tiền vào tài khoản tiết kiệm trực tuyến trong một số trường hợp. Trái phiếu tiết kiệm thường hoạt động tốt nhất nếu bạn giữ chúng đến ngày đáo hạn đầy đủ, có thể mất đến 20 năm.
- Chứng chỉ tiền gửi: Là một loại giấy tờ có giá do ngân hàng phát hành để huy động vốn từ các tổ chức và cá nhân khác. Chứng chỉ tiền gửi dùng để chứng nhận quyền sở hữu của bạn đối với một khoản tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng (Chi tiết theo Thông tư 01/2021/TT-NHNN). Bạn có thể kiếm được một mức lãi suất cao hơn cho số tiền của mình gửi nhưng bạn bắt buộc không được thanh toán trước hạn. Bạn cũng có thể rút tiền sớm nhưng sẽ phải trả lãi phạt hoặc hưởng mức lãi suất thấp hơn tùy thuộc vào các điều khoản thỏa thuận.
Nếu bạn muốn đầu tư:
- Đầu tư thông qua ứng dụng: App đầu tư tài chính được phát triển và trở thành công cụ đắc lực để tạo ra nguồn thu thụ động cho quỹ tài chính của bạn. Các ứng dụng đầu tư chẳng hạn như Finhay hay Mitrade, giúp bạn dễ dàng bắt đầu đầu tư online từ điện thoại của mình.
- Dịch vụ môi giới: Các tài khoản môi giới truyền thống, chẳng hạn như những tài khoản được cung cấp bởi VNDIRECT hay VPS, về cơ bản là những tài khoản bạn có thể sử dụng để mua các khoản đầu tư. Họ thường cung cấp tính linh hoạt cao nhất khi đầu tư. Mỗi công ty môi giới sẽ có các tính năng và biểu phí riêng của họ, vì vậy hãy nhớ tham khảo xung quanh để tìm ra tài khoản môi giới tốt nhất cho bạn.
- Cố vấn rô-bốt: Dựa trên nền tảng dữ liệu lớn (big data) và trí tuệ nhân tạo (AI), môi giới số nhờ cố vấn rô bốt sẽ xây dựng danh mục đầu tư cho bạn dựa trên khả năng chấp nhận rủi ro, mục tiêu và các yếu tố khác của bạn. Bởi vì bạn không giao dịch với một cố vấn truyền thống, phí cho các dịch vụ này thường thấp hơn. Một trong số những “môi giới số” rất nổi trong thời gian gần đây như YSuri do Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam phát triển.
Mẹo giúp bạn quyết định nên tiết kiệm hay đầu tư
Nếu bạn có mục tiêu ngắn hạn, hãy tiết kiệm
Bạn dự định sử dụng số tiền của mình trong 5 năm hoặc sớm hơn, hãy tiết kiệm hơn là đầu tư. Sử dụng tài khoản tiết kiệm, bạn có không có nguy cơ mất số tiền bạn tiết kiệm được. Hãy cân nhắc một tài khoản tiết kiệm lãi suất cao nếu bạn đang tiết kiệm cho một mục tiêu trong ngắn hạn. Với việc gửi tiết kiệm, số dư của bạn sẽ không bị giảm đi. Mặt khác, các khoản đầu tư có thể giảm giá trị.
Nếu bạn đang dành tiền để sử dụng cho trường hợp khẩn cấp. Thì bạn nên giữ nó trong tài khoản tiết kiệm, nơi bạn có thể truy cập và rút ra nhanh chóng. Hoặc bạn cảm thấy an toàn và thoải mái hơn khi tiết kiệm, bạn không muốn đối mặt với những rủi ro đầu tư thì hãy tiết kiệm. Nhưng hãy nhớ rằng bạn đang chấp nhận rủi ro rằng tiền của bạn sẽ không tăng cùng tốc độ lạm phát.
Nếu bạn có mục tiêu dài hạn, hãy đầu tư
Đầu tư mang lại cơ hội thu được lợi nhuận lớn hơn nếu bạn có thời gian dài và có thể trì hoãn mục tiêu của bạn nếu mọi thứ không diễn ra như kế hoạch. Khi bạn có thể giữ tiền của mình trong các khoản đầu tư lâu hơn, bạn có thêm thời gian để vượt qua những thăng trầm của thị trường và mang lại giá trị cao hơn.
Nhưng hãy nhớ rằng chỉ đầu tư sau khi bạn đã có một quỹ khẩn cấp phòng cho những trường hợp đau ốm nhập viện hay thất nghiệp. Chắc chắn rằng bạn có thể chấp nhận rủi ro và bạn sẽ không cần số tiền này trong ít nhất 5 năm tới rồi hãy bước chân vào đầu tư.
Hoặc, hãy làm cả hai!
Tất nhiên, bạn cũng có thể kết hợp tiết kiệm và đầu tư. Bạn có thể tiết kiệm số tiền mà bạn thực sự cần và đầu tư số tiền tốt nhưng không cần thiết để đạt được mục tiêu cơ bản của bạn. Một lựa chọn khác là đầu tư vào đầu mục tiêu dài hạn và từ từ chuyển sang tiết kiệm khi mục tiêu của bạn gần hơn. Điều này giúp tránh giảm giá trị đầu tư đột ngột có thể trì hoãn mục tiêu của bạn.
Cuối cùng, sau bài viết này, The Mastro hy vọng bạn có thể quyết định được nên tiết kiệm hay đầu tư là lựa chọn tốt hơn để đạt được các mục tiêu tài chính của mình. Chúc bạn thành công!