Tài sản cơ sở (Underlying Asset) là gì?

Tài sản cơ sở (Underlying Asset) là các tài sản tài chính mà giá của các công cụ phái sinh dựa trên đó. Bất kỳ sự tăng hay giảm giá trị của tài sản cơ sở sẽ đem lại lợi nhuận hay thiệt hại lập tức cho nhà đầu tư trên thị trường phái sinh.

TÀI SẢN CƠ SỞ LÀ GÌ?

Tài sản cơ sở là các tài sản tài chính làm căn cứ để định giá cho các công cụ phái sinh. Hợp đồng quyền chọn hay hợp đồng tương lai là ví dụ về công cụ phái sinh tiêu biểu.

Tài sản cơ sở có thể là một loại tiền tệ, một loại trái phiếu hoặc cổ phiếu, vàng, hàng hóa như dầu thô, kim loại, lương thực,…được giao dịch trên thị trường tập trung. Tài sản cơ sở cũng có thể là chỉ số chứng khoán.

Ví dụ: Trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay đang cung cấp công cụ phái sinh là hợp đồng tương lại dựa trên chỉ số cổ phiếu VN30-Index và hợp đồng tương lai dựa trên trái phiếu chính phủ.

Vì nhà đầu tư mua và nắm giữ tài sản cơ sở sẽ có thể đối mặt với rủi ro khi giá tăng hoặc giảm. Do đó công cụ phái sinh ra đời nhằm cung cấp thêm cho nhà đầu tư lựa chọn để giảm thiểu rủi ro khi thị trường có biến động không như kỳ vọng ban đầu. Ngoài ra nó còn mở ra cơ hội đầu tư cho những người không muốn nắm giữ tài sản cơ sở nhưng muốn dựa trên xu thế giá tăng giảm của tài sản cơ sở để đầu tư kiếm lợi nhuận.

Tài sản cơ sở muốn được chọn phải là những loại tài sản được giao dịch trên thị trường tài chính – hàng hóa tập trung và khó có thể bị thao túng giá.

VÍ DỤ CỤ THỂ VỀ TÀI SẢN CƠ SỞ

1.Trong quyền chọn cổ phiếu, tài sản cơ sở là chính cổ phiếu

Ví dụ: Với quyền chọn mua cổ phiếu 100 cổ phiếu của Công ty X với giá 100 đô la, tài sản cơ sở là cổ phiếu của Công ty X. Tài sản cơ sở được sử dụng để xác định giá trị của quyền chọn cho đến khi hết hạn. Giá trị của tài sản cơ sở có thể thay đổi trước khi hết hạn hợp đồng, ảnh hưởng đến giá trị của quyền chọn. Giá trị của tài sản cơ sở tại bất kỳ thời điểm nào cho phép các nhà giao dịch biết liệu quyền chọn có đáng được thực hiện hay không.

2. Hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu VN30-Index

Việc mua hay bán một hợp đồng tương lai của một chỉ số là nhà đầu tư đánh cược về biến động của chỉ số đó.

Nếu dự đoán rằng chỉ số VN30-Index trong tháng tới sẽ tăng, nhà đầu tư có thể mua một Hợp đồng tương lai và chờ giá tăng lên để thu được lợi nhuận. Trường hợp chỉ số biến đổi không như dự đoán, nhà đầu tư có thể đóng vị thế sớm để cắt lỗ.

Ngược lại, nếu dự đoán chỉ số VN30-Index sắp giảm, nhà đầu tư sẽ mở vị thế “bán” một hợp đồng tương lai. Nhà đầu tư dù không sở hữu bất kỳ cổ phiếu nào trong rổ cổ phiếu VN30-Index cũng vẫn có thể giao dịch bằng việc tham gia “vị thế” bán hợp đồng tương lai trên chỉ số.

Trong trường hợp này, chỉ số VN30-Index (đại diện cho Top 30 cổ phiếu vốn hóa lớn nhất thị trường chứng khoán Việt Nam) đã được lựa chọn làm tài sản cơ sở cho hợp đồng tương lai chỉ số. 

BÀI HỌC RÚT RA CHÍNH