Nếu bạn đã từng nghe đến ” Vay margin ” nhưng không thật hiểu rõ Margin trong chứng khoán là gì, full margin là gì cùng các quy định cụ thể. Nhà đầu tư nên có cách sử dụng margin hiệu quả ra sao để thu được khoản lợi nhuận hấp dẫn, đồng thời có chiến lược đúng đắn để giảm thiểu rủi ro. Tất cả những băn khoăn này có thể được giải đáp ở bài viết sau đây.
1. Margin trong chứng khoán là gì?
Margin trong chứng khoán là gì? Margin trong chứng khoán hay còn gọi là Giao dịch ký quỹ, Đòn bẩy tài chính, đó là việc các công ty chứng khoán cấp KHOẢN VAY cho nhà đầu tư, nhằm tạo cơ hội cho nhà đầu tư có thêm vốn để mua cổ phiếu.
Các nhà đầu tư có thể:
- Mua một lượng cổ phiếu vượt hơn số cổ phiếu mà họ có thể mua bằng số tiền thực có.
- Tuân thủ một tỷ lệ nhất định giữa vốn tự có (gồm giá trị cổ phiếu + tiền mặt) và vốn vay (giá trị cổ phiếu có thể mua) tùy theo từng mã chứng khoán và quy định của mỗi công ty chứng khoán từng thời kỳ.
Sử dụng margin chứng khoán nghĩa vụ của nhà đầu tư là gì
- Cầm cố bằng chính cổ phiếu đó cho công ty chứng khoán.
- Phải trả lãi suất. Lãi suất hiện tại ở các công ty chứng khoán tại Việt Nam phổ biến ở mức 9,5% – 14%/năm.
- Nếu tỷ lệ ký quỹ nhỏ hơn so với quy định thì nhà đầu tư bị yêu cầu bổ sung ký quỹ, nếu không bổ sung được, công ty chứng khoán có quyền tự mình bán bớt số cổ phiếu của nhà đầu tư.
- Hoàn trả khoản vay khi đáo hạn, thường các công ty chứng khoán tại Việt Nam đang cho vay margin với gói tiêu chuẩn là tối đa 90 ngày.
2. Cổ phiếu nào được vay margin
Như trên ta đã nắm được khái niệm margin trong chứng khoán là gì? Tuy nhiên có phải cổ phiếu nào cũng được vay margin hay không?
Câu trả lời là: Không phải tất cả các cổ phiếu đều được vay margin, mà mỗi công ty chứng khoán sẽ có một danh sách riêng những cổ phiếu được đánh giá là tốt hơn để được cấp khoản vay margin với tỷ lệ nhất định.
Ví dụ: danh sách cổ phiếu được vay margin của công ty cổ phần chứng khoán VPS cập nhật tháng 6.2022
Danh sách này có thể thay đổi, phụ thuộc công ty chứng khoán. Có những cổ phiếu có thể bị loại khỏi danh sách cho vay margin và những cổ phiếu được thêm vào. Tỷ lệ ký quỹ cũng tăng giảm không phụ thuộc vào ý muốn của nhà đầu tư.
👉👉👉 Nên xem thêm: Tự doanh chứng khoán là gì?
3. Cách tính margin trong chứng khoán
Như ở danh sách trên, các mã chứng khoán sẽ có Tỷ lệ ký quỹ khác nhau: 50%, 60%,70%,80%,…
Ví dụ:
Cổ phiếu Công ty cổ phần Xi Măng Bỉm Sơn (BCC) có giá 14.200đ/cổ phiếu vào tháng 6.2022
Nhà đầu tư có vốn tự có là 42.600.000đ đủ mua 3000 cổ phiếu BCC.
Tỷ lệ ký quỹ là 70%.
Tức là nhà đầu tư được phép vay thêm để mua cổ phiếu BCC, sau khi vay thêm tỷ lệ vốn tự có trên tổng giá trị cổ phiếu mua được phải đảm bảo tối thiểu 70%.
Trường hơp này được vay tối đa là: (42.600.000/70%) – 42.600.000đ = 60.857.143đ – 42.600.000đ= 18.257.143đ
Giả sử nhà đầu tư vay hết hạn mức cho phép để mua cổ phiếu BCC thì số cổ phiếu có được là 60.857.143 / 14.200.000 = 4.285 (cổ phiếu)
Trường hợp này ta có Tỷ lệ đòn bẩy = Vốn tự có / (Tổng số tiền cả vốn tự có + vốn vay) = 1: 1,43
Nếu tỷ lệ ký quỹ là 50% như mã BFC của công ty cổ phần phân bón Bình Điền, thì tỷ lệ đòn bẩy là 1:2
Sau khi mua xong thì giá cổ phiếu tăng giảm liên tục, và phát sinh tiền lãi vay, do đó tỷ lệ ký quỹ cũng vì vậy mà thay đổi theo. Nhưng tại mọi thời điểm vẫn phải đảm bảo tỷ lệ ký quỹ tối thiểu là 70%. Vậy công thức tính tỷ lệ ký quỹ này về sau như thế nào?
Tỷ lệ ký quỹ hiện tại = Tài sản ròng/ Giá trị danh mục
Trong đó:
- Giá trị danh mục là tổng giá trị cổ phiếu mà nhà đầu tư đang có từ cả nguồn vốn tự có và vốn vay tính theo giá trị ở thời điểm cần tính toán.
- Tài sản ròng là giá trị cổ phiếu + tiền mặt khi lấy giá trị danh mục trừ đi khoản vay margin (bao gồm cả gốc và lãi).
4. Giá cổ phiếu ảnh hưởng thế nào khi vay margin, cách vay margin, full margin là gì?
- Khi giá cổ phiếu tăng, thị trường có xu hướng tăng trưởng kéo theo lợi nhuận hay giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư cũng gia tăng. Xu hướng đó kéo theo việc mua thêm nhiều cổ phiếu để tiếp tục gia tăng lợi nhuận nhanh và nhiều hơn.
- Khi giá cổ phiếu giảm, giá trị tài sản ròng của bạn cũng sẽ giảm theo tỷ lệ đòn bẩy mà bạn sử dụng. Nếu tỷ lệ là 1:2 thì mức lỗ gấp 2 lần so với không sử dụng vay margin ngoài ra còn lỗ do chịu cả phần lãi vay.
Nếu giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư bị giảm và không đảm bảo tỷ lệ ký quỹ tối thiểu, các công ty chứng khoán sẽ yêu cầu bổ sung ký quỹ bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Nếu nhà đầu tư không bổ sung được đúng hạn, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu cần phải bán bớt cổ phiếu để giảm khoản vay đảm bảo tỷ lệ ký quỹ quy định.
Lúc này, nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với tình huống gọi là Margin call.
Tiếp theo ví dụ trên, ta thử xét nếu cổ phiếu BCC sau 2 tháng tăng 10% hoặc giảm 10%
Trường hợp không sử dụng Margin trong chứng khoán
Nhà đầu tư A có vốn tự có là 42.600.000đ mua 3000 cổ phiếu BCC
Trường hợp sử dụng Vay margin
Nhà đầu tư sử dụng vốn vay tối đa 18.257.143đ (tỷ lệ ký quỹ 70%), tổng số tiền có được là 60.857.143đ và mua số cổ phiếu BCC là 4.285
Qua ví dụ trên ta thấy:
- Nếu thị trường thuận lợi, cổ phiếu tăng giá 10% thì sử dụng Margin trong chứng khoán đem lại mức lợi nhuận cao hơn.
- Nếu cổ phiếu giảm giá 10% thì sử dụng khoản vay margin làm khoản thua lỗ nặng nề hơn do giá cổ phiếu giảm, số lượng cổ phiếu mua nhiều hơn, và chịu phần lãi vay phải trả.
- Khi vay full margin như ví dụ trên mà giá giảm thì ngay lập tức tỷ lệ ký quỹ không còn đảm bảo và phải có phương án bổ sung ký quỹ ngay.
👉👉👉 HOT HOT: Top 5 khóa học đầu tư chứng khoán cho người mới
Như vậy, việc sử dụng Margin trong chứng khoán đem lại mức lợi nhuận cao hơn khi giá cổ phiếu tăng như kỳ vọng, nhưng cũng rủi ro hơn nếu giá giảm.
Còn nhiều áp lực khác khi sử dụng đòn bẩy tài chính này mà nhà đầu tư phải lường trước để có quyết định đúng.
5. Rủi ro khi sử dụng Margin chứng khoán là gì
Rủi ro từ việc giá cổ phiếu giảm
Bản thân nhà đầu tư khi phân tích thị trường, dự đoán xu hướng giá cổ phiếu không chính xác. Ngoài ra còn có các tác động từ thị trường chung, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp, rủi ro ngành – một cách khách quan… sẽ khiến giá cổ phiếu khó kiểm soát.
Sử dụng vay margin hay đòn bẩy tài chính, khi diễn biến thị trường đi ngược lại với dự đoán, việc thua lỗ sẽ nặng hơn.
Sử dụng margin chứng khoán có thể dẫn tới bị động trong giao dịch
Tỷ lệ vay Margin được quyết định bởi công ty chứng khoán. Khi giá cổ phiếu giảm đến một mức độ nào đó, ngưỡng Call Margin xảy ra, yêu cầu nhà đầu tư bổ sung hoặc bắt buộc bán 1 lượng cổ phiếu nhất định để cân bằng vốn, nếu công ty chứng khoán bán thì sẽ bán ở mức giá do họ quyết định.
Thậm chí có những trường hợp thay đổi trong quy định mà mã cổ phiếu đang dùng Margin bị bật ra khỏi danh sách và nhà đầu tư phải hoàn trả toàn bộ khoản vay. Do đó luôn cần có phương án dự phòng.
Có tình huống thị trường nhiều người sử dụng Margin, giá cổ phiếu giảm, các nhà đầu tư hoặc công ty chứng khoán cùng bán ra cổ phiếu do vi phạm ngưỡng Margin call, sẽ khiến giá giảm sâu nữa, làm thiệt hại tài chính kép.
Rủi ro từ chi phí vay vargin
Hiện nay, các công ty chứng khoán đều có mức lãi vay Margin dao động từ 9.5% -14%, khi giá cổ phiếu tăng lên phải bù được phần lãi vay này thì mới có lợi nhuận.
Thời hạn vay ngắn chỉ tối đa 90 ngày
Nếu thị trường bước vào xu hướng giảm giá, thì nhà đầu tư sẽ khó lòng chờ đợi giá cổ phiếu tăng trở lại ngay trong vòng 3 tháng. Như vậy sẽ cần chuẩn bị khoản tiền để trả gốc lãi đã vay, cũng là một áp lực. Nếu không thực hiện thì phải trả lãi phạt chậm trả ở mức 150% so với lãi vay thông thường.
Việc sử dụng Margin với thời hạn ngắn như trên sẽ hoàn toàn không thích hợp với nhà đầu tư dài hạn.
6. Lời khuyên để sử dụng Margin hiệu quả
- Lợi ích khi sử dụng Margin chứng khoán (đòn bẩy tài chính) là nhà đầu tư có thể mua được số lượng cổ phiếu nhiều hơn so với việc chỉ dùng vốn tự có. Sử dụng margin là cách để tối ưu hiệu suất đầu tư, bởi công cụ này tạo cơ hội để tăng lợi nhuận trong trường hợp thị giá cổ phiếu tăng cao hơn lãi suất vay margin mà nhà đầu tư trả cho công ty chứng khoán.
- Tuy nhiên với những rủi ro đã phân tích ở trên thì Margin cũng là con dao hai lưỡi. Việc có sử dụng Margin hay không còn phụ thuộc vào kỹ năng và kinh nghiệm của mỗi nhà đầu tư.
- Những chuyên gia về đầu tư chứng khoán khuyến cáo chỉ nên sử dụng công cụ đòn bẩy Margin khi bạn có kinh nghiệm tối thiểu 3-5 năm giao dịch, trụ vững được trên thị trường, thu được lợi nhuận đều đặn và đáng kể (mức lợi nhuận 15-20% trong dài hạn trên vốn bỏ ra là đã đáng được ghi nhận trên thị trường tài chính). Nên hạn chế sử dụng Margin với những nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm.
- Chỉ nên sử dụng trong chiến lược đầu tư ngắn hạn – lướt sóng, trong bối cảnh toàn thị trường đang ở xu hướng tăng trưởng; sau khi đánh giá và phân tích thị trường, nhà đầu tư thấy rằng cơ hội thu lợi nhuận cao hơn so hẳn so với chi phí và rủi ro.
- Thị trường đi ngang hoặc vào xu hướng giảm, suy thoái hoàn toàn không thích hợp cho việc sử dụng Margin.
- Chỉ nên sử dụng khi mua những mã cổ phiếu bluechip hoặc có cơ bản tốt, vốn hóa thị trường khá lớn, thanh khoản tốt và tiềm năng tăng trưởng mạnh. Tránh các mã có tính chất đầu cơ, rủi ro cao.
👉👉👉 Tham khảo: Sàn binance là gì? có nên giao dịch tiền ảo trên binance
Qua bài viết trên chúng ta đã hiểu Margin chứng khoán là gì, khái niệm Vay margin, cách tính margin là gì với các ưu nhược điểm của nó. Margin trong chứng khoán hay việc dùng full margin có thể giúp nhà đầu tư gia tăng lợi nhuận một cách nhanh chóng khi cổ phiếu tăng giá nhưng cũng làm cho tài sản nhanh chóng “bốc hơi” khi cổ phiếu giảm giá. Do đó cần học cách sử dụng margin hiệu quả, trau dồi trên thị trường, gia tăng kinh nghiệm, mài sắc “vũ khí” của mình để có được lợi nhuận bền vững. Chúc bạn thành công!